مقالات تمرینی فروردین ۱۳۹۸

9 تصور نادرست غذایی

امیرحسین منظوری
امیرحسین منظوری

9 مورد از تصورات اشتباه ورزشکاران

گاهی اطلاعات و مطالب اشتباه ما را در زندگی ورزشی دچار اشتباه می‌کند و ما نمی‌دانیم حرف چه کسی را گوش داده و به آن عمل کنیم. در اینجا قصد داریم 9 مورد از اشتباهات رایج در تغذیه ورزشی را به شما بگوییم. این مطلب یکی از مطالب برگزیده اگزمین در سال 2016 می‌باشد.

تصور غلط شماره 1: مصرف نان و کربوهیدرات بسیار مضر است!

منتقدان این گفته، تحقیقات بسیار زیادی در این زمینه داشته‌اند. نان دارای گلوتن فراوانی است. مصرف گلوتن توجهات زیادی را به خود جلب کرده است زیرا افراد زیادی دچار بیماری هلیاک یا حساسیت بالا به گلوتن هستند. این افراد می‌تواند این ماده غذایی را کمتر استفاده کنند. شواهد نشان داده‌اند که مصرف کربوهیدرات سبب عدم حساسیت به انسولین خواهد شد. این موضوع برای افراد مقاوم در برابر دیابت و انسولین (معمولاً افراد چاق) و یا کسانی که بی‌رویه کربوهیدرات استفاده می‌کنند کاملاً درست است ولی با این وجود مصرف پایین کربوهیدرات در حد صفر باور غلطی است زیرا این ماده غذایی سوخت ماهیچه‌ها می‌باشد.

تصور غلط شماره 2: مصرف تخم‌مرغ به خصوص زرده تخم‌مرغ بسیار مضر است.

تخم‌مرغ به دلیل داشتن زرده به عنوان یک ماده غذایی مهم در نظر گرفته شده است. زرده تخم‌مرغ یک ماده بسیار مغذی است که سطح کلسترول آن بسیار بالا می‌باشد. لازم به ذکر است خوردن مواد غذایی سرشار از کلسترول به معنی افزایش کلسترول در خون تعبیر نمی‌شود. پژوهش‌های واقعی نشان داده‌اند که تخم‌مرغ یک منبع فوق‌العاده از پروتئین، چربی و مواد مغذی است و ارتباط مصرف تخم‌مرغ با بیماری‌های قلبی و عروقی و کلسترول بالا از بین رفته است. به این ترتیب مصرف یک زرده تخم‌مرغ مفید می‌باشد و پروتئین سفیده تخم‌مرغ یکی از کامل‌ترین مواد پروتئینی است که تمامی زنجیره آمینواسیدی را شامل می‌شود و کمک شایانی به سلامتی و عضله سازی می‌کند.

تصور غلط شماره 3: مصرف گوشت قرمز سبب بروز سرطان خواهد شد.

کسانی که این باور را دارند از جمله عاملان انتشار باورهای غلط هستند. به عنوان مثال مبحث سرطان یک مقوله­ی کاملاً پیچیده و دشوار است که هنوز در دست تحقیق و بررسی است و اگر به این صورت بود تمامی مواد غذایی که ما روزانه مصرف می‌نماییم منجر به سرطان می‌شوند. حتی مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند ترویج و رشد سرطان را تحت تأثیر قرار دهد اما تأثیر آن نیز هنوز در دست بررسی می‌باشد اما برخی از ترکیبات مانند هیدروکربن­های پلی آروماتیک (PAHs) که در گوشت‌های دودی یافت می‌شود می‌توانند به ژنوم­های موجود در بدن انسان آسیب برساند و ایجاد سرطان کند. اما شواهد نشان داده است که مصرف بی‌رویه گوشت قرمز می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را در افرادی که از رژیم‌های غذایی و شیوه­های ضعیف زندگی برخوردار هستند تحت تأثیر قرار دهد.

اگر شما سیگار نکشید و یک برنامه ورزشی مداوم و درست داشته باشید و همچنین در زنجیره غذایی خود سبزیجات فراوانی مصرف کنید زندگی سالم و تأثیر مصرف گوشت قرمز بر روی سرطان کاهش خواهد یافت. پس ترس و ابهام در مورد مصرف درست گوشت قرمز و رابطه­ی آن با سرطان اغراق‌آمیز است.

تصور غلط شماره 4 : مصرف چربی های اشباع بسیار مضر است!

یکی از روش‌های سنتی مورد  استفاده برای از دست دادن چربی در مدت زمان طولانی، یک رژیم غذایی کم‌چرب است. اما در واقع رژیم‌های کم‌چرب و اجتناب از مصرف چربی‌های اشباع اشتباه است زیرا این کار برای تولید تستسرون مضر می‌باشد.

یادتان باشد چربی اشباع باعث بیماری نظیر بیماری قلبی نمی‌شود بلکه کیفیت مواد غذایی مصرفی موجب بیماری خواهد شد به طور مثال یک استیک سبزیجات و همبرگر فست فودی تفاوت چشم‌گیری دارند و این تنها به کیفیت مواد غذایی اشاره می‌کند.

تصور غلط شماره 5: از مصرف نمک جلوگیری کنید.

این درست است که افراد مبتلا به فشارخون بالا و یا حساس به شوری (SSH) باید از مصرف نمک خودداری کنند ولی مطالعات نشان داده وزن بالای بدن طبق اندازه‌گیری‌های BMI موجب فشارخون خواهد شد و ارتباط بین مصرف نمک و فشارخون غیرطبیعی نادرست است. در هر صورت مصرف نمک به جز افراد مبتلا به SSH ضرری نداشته و منجر به فشارخون غیرطبیعی نمی‌شود اما مصرف سدیم بیش از حد با دیگر مسائل مربوط به سلامت در ارتباط خواهد بود.

تصور غلط شماره 6: نان سبوس‌دار را همیشه جایگزین نان سفید کنید.

در طی سال‌های اخیر این ادعا به چشم می‌خورد که مصرف نان سبوس‌دار به دلیل فیبر و مواد مغذی بالا به مراتب بهتر از نان سفید است علاوه بر این، نان سبوس‌دار شاخص کمتری از قند خون و انسولین را به خود اختصاص می‌دهد. این به این معنی است که مصرف نان سبوس‌دار در یک وعده غذایی به تولید انسولین کمتری منجر خواهد شد.

تمام این موارد درست هستند اما تفاوت بین نان سبوس‌دار و نان سفید از طیف نسبتاً کوچکی برخوردار است.

نان سبوس‌دار از فیبر بالایی برخوردار است اما میزان فیبر آن به اندازه­ی میوه‌جات و سبزیجات نیست. اسید فیتیک موجود در گندم به عنوان یکی از تفاوت‌های مهم بین نان سبوس‌دار و نان سفید در نظر گرفته شده است. در اکثر رژیم‌های غذایی اسید فیتیک به مواد معدنی مانند آهن و روی متصل است. این ماده غذایی می‌تواند جذب روی و آهن را در بدن کاهش دهد. از همه مهم‌تر اسید فیتیک دارای اثرات حفاظتی و ضدالتهاب در روده بزرگ است. بنابراین مصرف آن تا حدی خوب و تا حدی بد خواهد بود. نان سفید و سبوس‌دار دارای کالری تقریباً مشابهی هستند که برای بدت تأمین می‌کنند و حاوی گلوتن و پروتئین‌های مرتبط هستند. پس سعی کنید در رژیم‌های غذایی خود از هر دو نان استفاده کنید.

تصور غلط شماره 7: مصرف بیش از حد پروتئین می‌تواند به استخوان و کلیه صدمه وارد کند.

در مطالعات و تحقیقاتی که در گذشته انجام شده و تا به امروز ادامه پیدا کرده است یک مسئله مهم ایجاد شده است که افرادی در گذشته مصرف پروتئین داشته‌اند دچار افزایش کلسیم در ادرار شده‌اند و تحقق این امر در گذر زمان به کاهش توده استخوانی منجر می‌شود. اما مطالعات جدید نشان داده است که میزان کلسیم موجود در ادرار برای توده استخوانی بسیار ضعیف است. لازم به ذکر است که این نوع پروتئین در واقع ممکن است یک اثر محافظتی را به خود اختصاص داده و یا هیچ‌گونه تأثیری بر استخوان بر جای نگذارد به این ترتیب مصرف پروتئین صدمه به استخوان وارد نمی‌کند یکی دیگر از بررسی‌های اولیه نشان داده است که رژیم‌های غذایی با پروتئین بالا میزان فیلتراسیون گلومرولی (GFR) در بدن را افزایش می‌دهد. این فیلتراسیون به عنوان یکی از نشانگرهای مناسب برای تصفیه در کلیه‌ها در نظر گرفته شده است. برخی از افراد به این نتیجه رسیده‌اند که افزایش (GFR) نشانه­ی مصرف پروتئین در نتیجه فشار بر روی کلیه‌هاست. با این حال پژوهش‌های بعدی نشان داده است که آسیب‌های کلیوی هیچ ارتباطی با یک رژیم غذایی سرشار از پروتئین ندارند به عبارت دیگر مصرف پروتئین به کلیه‌های آسیب نخواهد رساند.

تصور غلط شماره 8: تأثیر مصرف مکمل‌های ویتامین کمتر از مواد غذایی می‌باشد.

در بین مردم واژۀ مصنوعی یا شیمیایی جا افتاده است و تعبیر این باور غلط چندان آسان نیست. برای مثال مصرف مکمل ویتامین (k) فراهمی زیستی بسیار بهتری را نسبت به مصرف گیاهان طبیعی فراهم خواهد کرد. زیرا ویتامین (k) موجود در گیاه به غشای سلولی آن محدود است. در فرم طبیعی نیز اگر زردچوبه با فلفل سیاه یا سفید تکمیل شود بسیار مؤثرتر می‌باشد در غیر این صورت تأثیر مثبت آن بسیار پایین خواهد بود.

پس در این صورت ویتامین‌های موجود در مواد غذایی لزوماً بهتر از ویتامین‌های مکمل نخواهند بود و اثبات این بیانیه بسیار وسیع کمی دشوار خواهد بود و در دست بررسی است. لازم به ذکر است که بسیاری از مکمل‌های موجود در بازار نقش حیاتی را در سلامت افراد جامعه ایفا نموده‌اند و این در حالی است که منابع طبیعی نمی‌توانند این وظیفه را به خوبی اجرا کنند.

تصور غلط شماره 9: خوردن وعده‌های غذایی کوچک در طول روز، منجر به افزایش میزان سوخت و ساز بدن می‌شود.

سوخت بدن از مقدار غذای مصرفی در طول روز به دست خواهد آمد. شواهد نشان می‌دهد که تعداد وعده‌های غذایی چندان تأثیری در تأمین سوخت بدن نخواهند داشت. در واقع برخی از مطالعات نشان داده‌اند که در اغلب موارد در وعده‌های غذایی کوچک‌تر احساس سیری کامل به مراتب سخت‌تر است و هضم یک وعده غذایی با افزایش کمی سوخت ساز بدن همراه خواهد بود پس به این ترتیب برای بالا بردن سوخت و ساز بدن باید به اندازه بدن تغذیه داشت.

—  اگزمین